W 60. rocznicę Poznańskiego Czerwca Telewizja Polska w wielu swoich programach przypomni tło historyczne, główne wydarzenia i uczestników tego krwawo stłumionego, wolnościowego zrywu Polaków.
Sprawdź szczegóły w PROGRAMIE TV
27 czerwca 2016 roku TVP1 HD zaprezentuje premierę dokumentu Sławomira Koehlera pt. „Byliśmy pierwsi. Poznań 1956” (godzina 22:50). Jest to film o chłopcach z poznańskich ulic, dziś już koło 80 – latków, którzy z bronią w ręku walczyli z systemem komunistycznej władzy w momencie, gdy związkowcy z zakładów „Cegielskiego” i innych wycofali się do domów. Wydarzenia poznańskie opowiedziane będą przez różne grupy uczestników: byłych związkowców z kilku zakładów, grupę bojowników dowodzonych przez Janusza Kulasa ps. Edi Polo, przez studentów, bikiniarzy i innych, którzy z bronią w ręku walczyli przeciw systemowi, ale też przeciw radzieckiej dominacji. W filmie wystąpią również młodzi ludzie z poznańskich szkół, wnukowie i prawnukowie uczestników czerwcowej rewolty. O poznańskim powstaniu opowiedzą także kobiety, które czynnie brały udział w wydarzeniach, przypadkowi uczestnicy oraz rodziny zabitych, m.in. trzynastoletniego Romka Strzałkowskiego, najmłodszej śmiertelnej ofiary walk ulicznych.
Opowieść o krwawo stłumionym proteście poznańskich robotników pojawi się też w TVP1 HD 28 czerwca w cotygodniowym magazynie poświęconym najnowszym dziejom Polski „Historia dla Ciebie – pamięć.pl” (godzina 8:30) oraz w dokumencie Marka Drążewskiego pt. „Jeszcze czekam” (godzina 13:10). Film Drążewskiego to „półkownik” z 2008 roku, przedstawiający historię niewyjaśnionych okoliczności śmierci 13 – letniego Romka Strzałkowskiego, który zginął w Poznaniu w czerwcu 1956 roku.
2 lipca Jedynka przypomni „Poznań ’56” – dramat fabularny Filipa Bajona z Danielem Olbrychskim, Jerzym Radziwiłowiczem, Janem Nowickim i Michałem Żebrowskim (godzina 2:45). Na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1996 roku film Bajona otrzymał jedną z trzech równorzędnych nagród głównych, nagrody za zdjęcia, scenografię, kostiumy, dźwięk oraz wyróżnienie honorowe dla dziecięcych aktorów. Film ukazuje dramatyczny obraz rozruchów, do jakich doszło w Poznaniu 29 czerwca 1956 roku, po strajku robotników Zakładów Cegielskiego. Wydarzenia oglądamy oczyma dwóch uczniów: Darka Wrońskiego i Piotrka Kaczmarka. Pierwszy z nich to syn oficera. Drugi – syn robotnika biorącego udział w rozruchach. Jeden z chłopców ginie zastrzelony na ulicy. Film został zrealizowany w technice charakterystycznej dla reportażu, na czarno – białej taśmie. Zdaniem reżysera ta reportażowa technika dobrze oddaje spontaniczność poznańskiego zrywu i gwarantuje jego wiarygodny obraz.
Do tragicznych wydarzeń sprzed 60 lat powróci także w swoich programach TVP2.
28 czerwca TVP2 HD zaprezentuje oczekiwaną z wielkim zainteresowaniem, transmisję widowiska multimedialnego Jana Komasy „Czerwiec ’56” (godzina 22:20). Miejscem akcji będzie poznański Plac Mickiewicza. Jan Komasa jest autorem koncepcji artystycznej wydarzenia i jego reżyserem. Widowisko będzie fuzją obrazu, tańca, muzyki. Reżyser zaprosił do współpracy choreografa Marcina Mikołajczyka, muzykę stworzą Bartek Wasik i Miłosz Pękala z Kwadrofonik we współpracy z Royal String Quartet. Elektronika spotka się z perkusją, fortepianami i kwartetem smyczkowym. Stronę wizualna, taneczną i muzyczną dopełni technologia, która stworzy wrażenie terroru inwigilacji. Widowisko multimedialne będzie można także obejrzeć 30 czerwca na antenie TVP Polonia – o godzinie 23:25.
Interesująco zapowiada się też zaplanowana na 28 czerwca emisja dokumentu Roberta Kaczmarka „W dzień targowy” (godzina 23:55 i 3:10). Jest to próba spojrzenia na wydarzenia sprzed 53 lat z kilku perspektyw. Film próbuje odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób Czerwiec ’56 funkcjonuje w naszej świadomości społecznej i narodowej i jak postrzegana jest historia naszego kraju przez innych. Co wiedzą o nas Francuzi, Niemcy czy Rosjanie? W filmie poddano analizie reakcje prasy zachodniej na wydarzenia poznańskie. Po raz pierwszy pokazane zostaną bogate archiwa depesz MSZ oraz reakcje władz polskich na krytykę i protesty w Europie i USA. W filmie historia przeplata się ze współczesnością, atutem są archiwalne materiały filmowe z wydarzeń czerwcowych.
Do rocznicy Czerwca ’56 nawiąże również TVP3 za sprawą emisji dokumentów, wśród nich filmu Marka Maldisa i Grzegorza Łubczyka „13 lat 13 minut” (27 czerwca, godzina 14:35, 23:45, 3:25). To film historyczny odnoszący się do wydarzeń 1956 roku w Poznaniu i Budapeszcie. Film upamiętnia zrywy ludności Polski i Węgier skierowane przeciwko reżimowi narzuconemu dwóm niezależnym narodom. Film jest typowym dokumentem, bez inscenizacji, ilustrowany ikonografią z tamtych lat oraz wykopiowaniami z dawnych kronik. W filmie grają tylko stara „warszawa”, czołg i transporter – sprzęt dziś już muzealny. Historia dwóch chłopców pokazana jest w relacjach członków ich rodzin, bliskich i uczestników wydarzeń. Osią konstrukcyjną filmu jest szczególne miejsce w Poznaniu, skrzyżowanie ulic Strzałkowskiego i Mansfelda, które to miejsce symbolicznie przywołuje tragedie obu chłopców, ukazuje okrucieństwo zgotowane im przez historię, ludzi i przypadek losów. Podobieństwo tych obu wielkich niesprawiedliwości wzmaga wrażenie, jakie na widzach robi śmierć tak młodych ludzi. W filmie słyszymy słowa Węgra, który podkreśla inspirującą dla Budapesztu rolę Poznania. Mocną stroną dokumentu jest działanie na emocje widzów, obok takiej relacji nie można przejść obojętnie. Film ten będzie można także obejrzeć 1 lipca na antenie TVP Polonia – o godzinie 15:50.
28 czerwca (godzina 14:35, 23:45, 3:25) TVP3 przedstawi „Czerwiec ’56 . Kalendarium cz.1” – film dokumentalny będący próbą odtworzenia wydarzeń, jakie miały miejsce w Poznaniu 28 czerwca 1956 roku – od godziny 5:40 do godzin porannych 29 czerwca. Wykorzystano fotografie ze zbiorów IPN, Muzeum Walk Niepodległościowych, Muzeum Zakładowego HCP oraz archiwalne zdjęcia filmowe TVP Poznań. Wydarzenia komentują uczestnicy powstania oraz poznańscy naukowcy. O godzinie 15:05, 00:20, 4:00 zaplanowano 2 część „Kalendarium”, zaś 30 czerwca antena zaprezentuje film Roberta Kaczmarka „W dzień targowy” (godzina 14:35, 23:45 i 3:25 ).
Przez kilka rocznicowych dni Poznański Czerwiec ’56 będzie wspominany na antenie TVP Historia. I tak 25 czerwca o godzinie 00:25 (powtórka: 28 czerwca, godzina 19:45) antena przypomni dokument Michała Dudziewicza „Paradoks o konduktorze”. Opowiada on historię dwóch osób: Kazimierza Wieczorka, 25 – letniego konduktora, który został zastrzelony 28 czerwca 1956 roku, oraz Zdzisława Wardejna, dzisiaj znanego aktora, a wówczas 16 – latka, który spędził w tym czasie 3 dni w areszcie. Losy bohaterów filmu się przeplatają. W wyniku poszukiwań Zdzisława Wardejna, matka Kazimierza Wieczorka rozpoznała w nieżyjącym swojego syna. Film opowiada o związku tego, który przeżył, z pamięcią o człowieku nazywanym przez wiele lat NN.
26 czerwca TVP Historia przypomni żywo dyskutowany, doskonale obsadzony dramat w reżyserii Filipa Bajona pt. „Poznań ’56” (godzina 1:50, powtórka: 29 czerwca, godzina 11:35), zaś 29 czerwca – dokument Grzegorza Brauna „Ostatnie powstanie” (godzina 16:45), w którym o wydarzeniach poznańskich mówią naoczni świadkowie i bezpośredni uczestnicy z obu stron barykady. 30 czerwca o godzinie 16:55 antena pokaże natomiast dokument fabularyzowany Krzysztofa Magowskiego pt. „Poznańskie Powstanie 1956”. Jego narratorem jest Zdzisław Wardejn, aresztowany i osadzony w obozie filtracyjnym na poznańskim lotnisku Ławica (z nr 532). Autorzy filmu próbują opisać z jednej strony bohaterstwo poznaniaków, z drugiej – udział sowieckich generałów w pacyfikacji miasta. Po wkroczeniu trzech dywizji pancernych Śląskiego i Pomorskiego Okręgu Wojskowego do stolicy Wielkopolski, jeden czołg przypadał na tysiąc mieszkańców.
60. rocznica Poznańskiego Czerwca będzie obecna na antenach TVP nie tylko w formach fabularnych i dokumentalnych czy widowiskach artystycznych, lecz także we wszystkich jej serwisach informacyjnych oraz w licznych relacjach reporterskich i obszernych materiałach w TVP INFO.
Źródło: Telewizja Polska
